Inżynier Jakości
Czas trwania: 10 dni / 70 godzin
Szkolenie prowadzone może być w wariantach:
- 3 zjazdy (moduły) po 3 dni (21 godzin) + 1 zjazd 1 dzień (7 godzin)
- 2 zjazdy (moduły) po 3 dni (21 godzin) + 2 zjazdy po 2 dni (14 godzin)
Podstawowe cele szkolenia:
- Zdobycie umiejętności Inżyniera Jakości w zakresie łączenia wiedzy inżynierskiej, technologicznej i analitycznej.
- Poznanie w teorii i praktyce filarów zarządzania jakością produktu.
- Przekazanie wiedzy dotyczącej sposobów i metod rozwiązywania problemów w oparciu o proste i średniozaawansowane narzędzia i techniki jakościowe.
Forma szkolenia
- Prowadzone jest w formie wykładów, ćwiczeń i warsztatów.
- Udział części teoretycznej (wykładowej) wynosi około 30 procent.
- Obliczenia, analizy i interpretacje dokonywane są na podstawie danych z procesu Klienta, przez co już podczas szkolenia wykonane zostaną zadania analizujące i optymalizujące jego proces.
Program szkolenia
Moduł I – 3 dni (21 godzin)
- Opis i podstawowe cele stanowiska Inżynier Jakości.
- Umiejętności twarde, miękkie i interpersonalne Inżyniera Jakości.
- Wymagania Firm w procesie rekrutacji.
- Obowiązki Inżyniera Jakości.
- Reguły zarządzania jakością:
- TQM – Total Quality Management.
- Model PDCA.
- Podejście procesowe.
- Ciągle doskonalenie.
- Podejmowanie decyzji w oparciu o twarde dane.
- 14 zasad Deminga zarządzania jakością.
- Metody zarządzania jakością.
- Rodzaje kontroli jakości.
- Wymagania jakościowe produktów.
- Koszty jakości – koszty niezgodności wewnętrznych i zewnętrznych.
- Dokumenty systemu zarządzania jakością:
- Księga jakości.
- Procedury.
- Instrukcje.
- Plan i instrukcja kontroli.
- Wykorzystanie wskaźników w zarządzaniu jakością:
- DPMO (Defects Per Milion Opportunities) – liczba defektów na milion możliwości ich powstania.
- PPM (Parts Per Million) – liczba wad na milion wyprodukowanych.
- Scrap Rate – wskaźnik braków.
- Rework rate – wskaźnik napraw (przeróbek).
- Handling customer complaints – obsługa reklamacji klientów.
- Handling complaints to suppliers – obsługa reklamacji do dostawców.
- Audits rates – wyniki audytów.
- Zarządzanie reklamacjami.
- Narzędzia zarządzania jakością:
- Klasyczne (starsze) narzędzia jakości (7 QC Tools):
- Arkusz kontrolny (zbierania i stratyfikacji danych).
- Histogram – wykres rozkładu empirycznego.
- Karta kontrolna do analizy stabilności procesu.
- Wykres Pareto – Lorenza służący klasyfikacji problemów.
- Burza mózgów i diagram przyczynowo – skutkowy (diagram Ishikawy).
- Diagram zależności (diagram korelacji) – (Scatterplot).
- Diagram przepływu procesu (schemat blokowy, mapa procesu).
- Nowe narzędzia jakości, diagram:
- Pokrewieństwa (podobieństw).
- Relacji (zależności).
- Drzewa.
- Strzałkowy.
- Procesu podejmowania decyzji.
- Macierzowy.
- Macierzowa analiza danych.
- Klasyczne (starsze) narzędzia jakości (7 QC Tools):
- Budowanie i interpretacja wykresów:
- Liniowy – (Time Series Plot).
- Wartości indywidualnej – (Individual Value Plot).
- Skrzynkowy – (Boxplot).
- Przedziałowy – (Interval Plot).
- Punktowy – (Dotplot).
- Kolumnowy – (Bar Chart).
- Kołowy – (Pie Chart).
- Dwupunktowy (Scaterplot).
- Rozkładu teoretycznego – (Probability Distribution Plot).
Moduł II – 3 dni (21 godzin)
MSA (ang. Measurement System Analysis) – analiza systemów pomiarowych:
- Podstawowe cele i definicje MSA (Measurement System Analysis):
- Proces pomiarowy, system pomiarowy, pomiar.
- EV (ang. Equipment Variation) – zmienność od przyrządu pomiarowego.
- AV (ang. Appraiser Variation) – zmienność od pomiarowca.
- PV (ang. Proces Variation) – zmienność procesu (od części do części).
- TV (ang. Total Variation) – zmienność całkowita.
- Rozdzielczość narzędzia pomiarowego.
- Błąd systematyczny BIAS.
- Precyzja – badanie systematycznej odchyłki pomiarowej i rozrzutu przyrządu pomiarowego z wykorzystaniem wskaźników zdolności Cg i Cgk. Kryteria oceny zgodności systemu pomiarowego ze względu na proces i na produkt.
- Rozróżnialność (ndc) – liczba rozróżnialnych kategorii.
- Badanie powtarzalności i odtwarzalności pomiarowej (R&R Gage Study) metodą wartości średniej i rozstępu ARM (Average Range Method).
SPC (ang. Statistical Process Control) – statystyczne sterowanie procesem:
- Definicja procesu.
- Zmienna losowa a zmienna specjalna.
- Proces stabilny i proces poza kontrolą statystyczną.
- Miary położenia: średnia arytmetyczna i mediana.
- Miary rozrzutu: odchylenie standardowe i rozstęp.
- Miara asymetrii – skośność.
- Miara spłaszczenia – kurtoza.
- Badanie normalności rozkładu metodą graficzną i analityczną.
- Identyfikacja wartości odstających (Outliers) rozkładu.
- Badanie stabilności procesu za pomocą kart kontrolne Shewharta:
- Xi – MR: wartości indywidualnej i ruchomego rozstępu.
- Xbar – R: wartości średniej arytmetycznej i rozstępu.
- p: frakcji jednostek niezgodnych.
- Analiza zdolności i wydajności procesu:
- Ocena zdolności maszyny, wskaźniki Cm, Cmk.
- Analiza zdolności i wydajności procesu dla danych zgodnych z rozkładem normalnym, obliczenie i interpretacja wskaźników Cp, Cpk, Pp, Ppk, Cpm – organicznie jedno i dwustronne.
- Obliczenie prawdopodobieństwa (procenta braków) czyli wyrobów, które nie spełniają wymagań klienta.
AQL – statystyczne procedury odbiorczej kontroli wyrywkowej:
- Kontrola odbiorcza, pojęcie próbki i populacji.
- Kiedy stosować kontrolę wg oceny liczbowej a kiedy wg oceny alternatywnej.
- Zasady doboru próbki do badania.
- Poziomy kontroli i znaki literowe badań.
- Plan badania – zasady, wyniki, interpretacja.
- Poziomy kontroli.
- Rodzaje kontroli – kryteria zastosowania.
- Rodzaje planów badań kontroli odbiorczej.
- Wybór rodzaju kontroli ze względu na możliwość wykonania pomiaru.
- Sposoby pobierania próbki.
- Planowanie badań przy ocenie liczbowej zgodnie z normą PN-ISO-3951.
- Znaki literowe – zastosowanie (specjalne i ogólne poziomy kontroli).
- Ocena dostawy z wykorzystaniem metod:
- R (rozstępu).
- s (nieznane odchylenie standardowe).
- Sigma (znane i stałe odchylenie standardowe).
- Kryteria przejścia pomiędzy kontrolami: ulgową, normalną i obostrzoną.
FMEA (ang. Failure Mode and Effects Analysis) – analiza przyczyn i skutków wad:
- FMEA – wprowadzenie.
- Cele i ograniczenia FMEA.
- FMEA dla wyrobów i procesów.
- Role i odpowiedzialności zespołu.
- DFMEA – przeprowadzenie FMEA konstrukcji.
- PFMEA – przeprowadzenie FMEA procesu.
- Dobór wskaźnika ryzyka: Znaczenie (S), Występowanie (O), Wykrywanie (D).
- Omówienie priorytetów działania (AP).
PPAP (ang. Production Part Approval Process) – proces zatwierdzania części do produkcji:
- PPAP – cel, zastosowanie, podejście.
- Przedłożenie PPAP.
- Wymagania dla procesu PPAP.
- Ocena przez klienta i wymagania wobec przedłożenia.
- Przedłożenie do klienta – poziomy dowodów.
- Status przedłożenia części.
- Specyficzne wymagania klienta.
APQP (ang. Advanced Product Quality Planning) – zaawansowane planowanie jakości wyrobów:
- APQP – cel, zastosowanie.
- Matryca odpowiedzialności planowania jakości wyrobu.
- Zasady planowania jakości wyrobu.
- Etapy APQP.
- Projekt i rozwój wyrobu.
- Projekt i rozwój procesu.
- Zatwierdzenie wyrobu i procesu.
- Sprzężenie zwrotne, ocena i działania korygujące.
Moduł III – 3 dni (21 godzin)
Podstawy rozwiązywania problemów:
- Co to jest problem?
- Sposoby patrzenia na problemy.
- Czy wszystkie problemy są jednakowo ważne?
- Najbardziej popularne metodyki rozwiązywania problemów:
- QRQC (Quick Response Quality Control) – szybka reakcja na problemy jakościowe.
- Raport G8D (Global 8 Disciplines).
- DMAIC Lean Six Sigma.
- Dobór efektywnego zespołu rozwiązywania problemów.
- Funkcje w zespole rozwiązywania problemów – wielodyscyplinarność zespołu, rola lidera, rola koordynatora zespołu.
- Techniki i metody w wykorzystywane w procesach rozwiązywania problemów:
- Opisanie problemu:
- Genba, Genbutsu, Genjitsu.
- Metoda 5W2H.
- Jest / nie jest.
- Diagram Żółwia.
- Proste narzędzia RCA (Root Cause Analysis) – identyfikacja przyczyny źródłowej problemów prostych:
- Burza mózgów.
- Metoda 6 kapeluszy Edwarda de Bono.
- Diagram przyczynowo – skutkowy Ishikawy (warsztat).
- Technika 5 razy dlaczego (5WHY).
- Wdrażanie i ocena działań korygujących i zapobiegawczych:
- Matryca priorytetów – ustalenie kolejności wdrażania rozwiązań, na podstawie ich wpływu na problem.
- Plan działań – lista odpowiedzialności.
- Poka-Yoke / Error Proofing.
- Opisanie problemu:
Zaawansowane techniki rozwiązywania problemów – narzędzia statystycznej analizy danych:
- Arkusz kontrolny i stratyfikacja danych.
- Wykresy Multi-Vari.
- Testowanie hipotez statystycznych.
- Eksperymenty jednoczynnikowe z wykorzystaniem testów:
- Dla wariancji:
- Fishera-Snedecora.
- Bartletta.
- Levenea.
- Bonetta.
- Dla wartości średniej arytmetycznej:
- Wartości oczekiwanej (One Sample t-test).
- Dwóch prób niezależnych – dla jednorodnych i niejednorodnych wariancji.
- Par obserwacji.
- Jednoczynnikowa analiza wariancji (One-Way ANOVA).
- Testy porównań wielokrotnych – analizowanie różnic wartości średnich dla porównania poziomów analizowanego czynnika X.
- Dla mediany:
- Jedno próbkowy test Wilcoxona (1-Sample Wilcoxon).
- Manna-Whitneya.
- Kruskala-Wallisa.
- Dla wariancji:
- Analiza zależności pomiędzy zmiennymi:
- Miary korelacji Pearsona i Spearmana.
- Regresja liniowa, kwadratowa.
- Miary modelu:
- Współczynnik determinacji.
- Błąd standardowy składnika resztowego modelu.
- Istotność statystyczna modelu, współczynnika kierunkowego, rzędnej początkowej.
- Analiza reszt modelu: normalność, losowość, brak systematycznych wzorów.
Projektowanie eksperymentów – DoE (Design of Experiments):
- Rola projektowania eksperymentów w osiąganiu celów jakościowych przedsiębiorstwa.
- Wpływ planowania eksperymentów na eliminację strat i optymalizację zysków.
- Zarządzanie projektem poprzez określenie celów badania, definiowanie etapów projektu, stawianie hipotez statystycznych.
- Pojęcia podstawowe związane z planowaniem eksperymentów (zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 3534-3 „Planowanie doświadczeń”.)
- Estymacja punktowa i przedziałowa.
- Czynnikowe kompletne dla wielkości z nastawami dyskretnymi.
- Czynnikowe frakcyjne dla wielkości z nastawami dyskretnymi.
- Eliminacyjne Placketta-Burmana.
- Generalne, pełne plany czynnikowe – doświadczenia, w których czynniki ustawiane są na więcej niż dwóch poziomach.
Moduł IV – 1 dzień (7 godzin)
Rysunek Techniczny:
- Tabliczka rysunkowa w rysunku technicznym.
- Formaty arkuszy, linie rysunkowe, podziałki rysunkowe i notki rysunkowe.
- Rzutowanie.
- Rodzaje i zastosowanie przekrojów, widoków i kładów.
- Ogólne zasady i rodzaje wymiarowania.
- Rysowanie i wymiarowanie gwintów – wiadomości podstawowe.
- Opis stanów krawędzi wg PN-EN ISO 13715.
- Rysunkowy zapis stanu powierzchni przedmiotu.
- Tolerowanie wymiarów liniowych.
- Pasowania.
- Zapis pasowania na rysunku.
Profil uczestników
- Szkolenie skierowane są do osób, które wykonują lub chcą wykonywać pracę na stanowiskach: Inżynier / Technolog / Technik Jakości, ogólnie Ekspert do spraw zarządzania jakością w przedsiębiorstwie produkcyjnym bądź usługowym.
- Specjalistów jakości odpowiedzialnych za kontakty z dostawcami i klientami (SQE, SQA).
- Pełnomocników ds. systemów zarządzania jakością.
Zdobyta wiedza / korzyści dla uczestnika
Uczestnik nauczy się:
- Wykorzystania metod i technik nadzorowania procesów jakościowych.
- Dokonywania oceny jakości procesu na podstawie danych liczbowych.
- Posługiwania narzędziami analizy danych wspomagającymi zarządzanie przez jakość.
- Podejmowania decyzji w oparciu o „twarde” dane.
- Usprawniania komunikacji pomiędzy poszczególnymi działami obsługującymi proces produkcyjny.
- Skutecznych technik rozwiązywania problemów procesów produkcyjnych i usługowych.